-loji nedir? -olojilerin listesi

[sessiz_fırtına]

-loji

İngilizce son ek -ology veya -logy den Türkçeye girmiştir. Bir çalışma alanını veya akademik bir disipline işaret eder. Benzer şekilde -olojist son eki de, bu alan üzerinde çalışan kişiyi tanımlar.

Etimolojisi

"-loji" en genel anlamda; "____ alanındaki çalışmalar" demektir. Bu tür sözcükler genellikle Yunanca veya Latince köke sahip olup, son ek -loji, Yunancadaki -λογια (-logia) dan gelir. -oloji son eki, bu anlamda yanıltıcı olabilir, zira buradaki 'o', -loji ekini alan asıl sözcükten de geliyor olabilir. Örneğin, biyoloji deki 'o' Yunanca βιος (bios), yaşam'ın sonunda zaten vardır. Bu nedenle, örneğin mineraloji gibi bazı sözcükler -oloji ile bitmez.

-oloji'lerin Listesi

A

Akaroloji, mytelar, keneler ve buna banzer hayvanları inceleyen bilim dalı.
Akridiloji, çekirgeleri ve ağustosböceklerini inceleyen bilim dalı.
Aktinobiyoloji, radyasyonun yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
Aktinoloji, ışığın kimyasallar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
Aerobiyoloji, havaya karışmış organik parçaları (bakteri, mantar sporları, çok küçük böcekler, polenleri) araştıran biyoloji dalı.
Aeroloji, atmosferi ve havayı inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Meteoroloji)
Aeropalinoloji, atmosferdeki polen tanelerini ve sporları inceleyen bilim dalı..
Agnoioloji, doğadaki bilinmeyen, açıklanamayan şeyleri inceleyen bilim dalı.
Agrobiyoloji, (Tarım biyolojisi) bitkilerin beslenme ve toprak gereksinimlerini inceleyen bilim dalı.
Agroloji, (Toprak bilimi) toprakları ve özelliklerini inceleyen bilim dalı.
Agrostoloji, otsu bitkileri inceleyen bilim dalı.
Algoloji, algleri inceleyen biyoloji dalı.
Alerjiloji, alerjenleri araştıran tıp dalı.
Androloji, erkek vücudu ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
Anestezioloji, anestezik maddeleri inceleyen tıp dalı.
Angeloloji, melekleri inceleyen bilim dalı..
Anjiyoloji, kan ve lenf dolaşım sisteminin anatomisini inceleyen bilim dalı.
Antropoloji, insanları inceleyen bilim dalı.
Apioloji, arıları inceleyen bilim dalı.
Araknoloji, örümcekler ve benzeri canlıları inceleyen bilim dalı.
Arkeoloji, geçmiş kültürlerin kullandığı materyalleri inceleyen tarih dalı.
Arkaeozooloji, geçmişte yaşamış insan ve hayvanların etkileşimlerini inceleyen tarih dalı. (Ayrıca bakınız Zooarkaeoloji)
Areoloji, Mars üzerine araştırmalar yapan bilim dalı.
Asuroloji, Asur medeniyetini araştıran bilim dalı.
Astakoloji, istakoz ve benzeri canlıları inceleyen biyoloji dalı.
Asteroseismoloji, yıldızların ses dalgaları ile ilişkisini araştıran bilim dalı. (Ayrıca bakınız Helioseismoloji)
Astrobiyoloji, hayatın kaynağını araştıran bilim dalı.
Astrojeoloji, gezegenlerin, asteroidlerin jeolojisini araştıran bilim dalı.
Astroloji, yıldızların insan üzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı.
Atmoloji, doğa olaylarını araştıran bilim dalı.
Atomoloji, atomları araştıran bilim dalı.
Autekoloji, türleri tek başına araştıran ekoloji dalı.
Aksioloji, (Değer felsefesi) doğadaki değerleri inceleyen bilim dalı.

B

Bakteriyoloji, bakterileri inceleyen bilim dalı.
Balneoloji, kaplıca ve şifalı banyoların çeşitli hastalıklar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı.
Biyoklimatoloji, iklimin yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
Biyojeomorfoloji (ya da Ekojeomorfoloji), organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
Biyoseoloji, çeşitli organizmaların kendi aralarındaki ve doğal ortamlarıyla (çevreleriyle) olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı.
Biyoloji, hayatı inceleyen bilim dalı.
Biyometeoroloji, atmosferik koşulların canlı organizmalar üzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı.
Boksoloji, şematik planlarla, örneğin şirketlerin organizasyon grafikleri ile ilgilenen bilim dalı.
Briyoloji, (Bryophyta bölümü) karayosunlarını inceleyen biyoloji dalı.

C

D

Deltiyoloji, posta kartlarının resimlerini araştıran, daha çok biriktiren dal.
Demonoloji, cinleri araştıran dal.
Dendrokronoloji, yaşlı ağaçları ve yaş halkalarını inceleyen bilim dalı.
Dendroloji, ağaçları inceleyen bilim dalı.
Deontoloji, etik kurallarıyla, görevleri araştıran bilim dalı.
Dermatoloji, ciltteki problemlerle ilgilenen tıp dalı.
Dermatopatoloji, Patolojinin dermatolojideki dalı.
Desmoloji, ligamentleri inceleyen bilim dalı.
Diyalektoloji, lehçeleri araştıran dal.
Dipteroloji, sinekleri inceleyen bilim dalı.
Dosoloji, ilaçların dozlarını ayarlayan, inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Posoloji)
Doksoloji, Övgü, İlahi vb. ni inceleyen dal. (-loji'ye uygun değildir. En alta bakınız.)

E

Ecclesiology, the study of Church architecture and decoration, or separately the study of the Christian Church
Ekogeomorfoloji, ya da Biyojeomorfoloji , organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
Ekohidroloji, canlıların su döngüsüyle olan hareketlerini inceleyen bilim dalı.
Ekoloji, yaşayan canlıların çevreleriyle ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen biyoloji dalı.
Ekofizyoloji, canlıların fiziksel fonksiyonları ve çevresiyle olan akrabalıklarını inceleyen bilim dalı.
Edafoloji, toprağın hayat üzerindeki etkilerini inceleyen toprak bilimi dalı.
Egyptology, eski Mısırlıları araştıran bilim dalı.
Elektrofizyoloji, doğal elektriğin vücutla ilgisini araştıran bilim dalı.
Embriyoloji, embriyoları inceleyen bilim dalı.
Emetoloji, emetik (kusturucu) faktörleri araştıran bilim dalı.
Endokrinoloji, iç salgı bezlerini inceleyen bilim dalı.
Enigmatoloji, bulmacaları, puzzleları inceleyen dal.
Enoloji (ya da Oenoloji), şarapları ve şarap yapımını inceleyen dal.
Entomoloji, böcekleri inceleyen biyoloji dalı.
Enzimoloji, enzimleri inceleyen biyoloji dalı.
Epidemiology, salgın hastalıkları araştıran bilim dalı.
Epistemoloji, bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır.
Escapology, the practice of escaping from restraints or other traps.
Eschatology, a branch of theology concerned with the final events in the history of the world or of mankind
Etnoloji, ırk bilimi.
Etnomüzikoloji, the study of music in society, usually non-western music
Etoloji, hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı.
Etyoloji, hastalıkların tıbbi nedenlerini inceleyen bilim dalı.
Etimoloji, kelimelerin kökenlerini inceleyen bilim dalı.
Euloji, cümleleri inceyen dal.
Evrim biyolojisi, evrimi inceleyen biyoloji dalı.
Evrim psikolojisi, (genellikle insanda) evrimin psikolojik etkilerini araştıran bilim dalı.
Eksobiyoloji, uzayın dışındaki hayatı inceleyen dal.

F

Farmakoloji, ilaç bilimi.
Fenoloji, the study of periodic biological phenomena such as flowering, migration, breeding, etc.
Fenomenoloji, the study and science of phenomena as distinct from the science of actual existence or being; also a movement founded by Husserl which studies conscious experience without its metaphysical concerns
Fleboloji, a branch of medicine that deals with the venous system
Fonoloji, ses bilimi.
Frenoloji, balataların ve fren pedallarının yapısını inceleyen otomotiv bilimi.
Fitopataloji, bitki hastalıklarını inceler.
Fizyoloji, hücre, doku ve organların işleyişini inceler.
Fitoloji, bitkileri inceler; eş anlamlısı botanik
Felinoloji, kedileri inceleyen bilim dalı.
Fetoloji, fetüsü (özellikle uterus içindeyken) inceleyen bilim dalı .
Formikoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.

G

Garboloji, atık ve çöpleri inceleyen bilim dalı.
Gastroloji ya da Gastroentroloji, mide ve bağırsak hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
Gemoloji, süs malzemeleri ve kıymetli taşları inceleyen bilim dalı.
Geneloji, aile içindeki ilişkileri, özellikle soy kütüğü çıkarmaya yönelik araştırmaları konu alan blim dalı.
Genekoloji, çevre ile ilişkili genetik farklılıkları inceleyen bilim dalı.
Gerontoloji, eski çağları araştıran bilim dalı.
Glasiyoloji, buzulları inceleyen bilim dalı.
Gramatoloji, yazı sistemlerini inceleyen bilim dalı.
Grafoloji, yazan kişinin karakterini analiz etmek amacıyla, el yazılarını inceleyen bilim dalı.

H

Hematoloji, kan dokuyu inceleyen tıp dalı.
Helioloji, Güneş'i araştıran bilim dalı.
Helioseismology, the study of vibrations and oscillations in the Sun
Helmintholoji, parazitik solucanları inceleyen bilimdalı. (Ayrıca bakınız Vermeoloji)
Hepatoloji, karaciğeri inceleyen tıp dalı.
Herboloji, şifalı bitkilerin kullanımlarını araştıran bilim balı.
Herpetoloji, sürüngenler ve amfibileri inceleyen bilim dalı.
Heteroptoloji, gerçek böcekleri inceleyen bilim dalı. ???
Histoloji, canlılardaki dokuları inceleyen bilim dalı.
Histopatoloji, hasta dokuların mikroskobik yapısını inceleyen bilim dalı.
Historiyoloji, (Tarih) tarihi yazıları ve olayları inceleyen bilim dalı. ???
Horoloji, the study of making timepieces, measuring time and timekeeping (also the study of time)
Hungaroloji, Macar kültürünü inceleyen dal.
Hidrojeoloji, yeraltı sularını inceleyen bilim dalı.
Hidroloji, suyu inceleyen bilim dalı.
Hipnoloji, uykuyu incelyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız somnoloji)

İ

İhtiyoloji, balıkları inceleyen biyoloji dalı.
İhnoloji, fosil izlerini inceleyen bilim dalı.
İmmünoloji, bağışıklık sistemini inceleyen tıp dalı.
İslamoloji, İslam dinini araştıran dal.

[sessiz_fırtına]

J

Japonoloji, Japonlar üzerine araştırma yapan dal.
Jeobiyoloji, biyosfer ve biyosferin litosfer ve atmosferle olan ilişkisini inceleyen bilim dalı.
Jeokronoloji, dünyanın yaşı ile ilgili çalışmalar yapan bilim dalı.
Jeoloji, yer bilimi.
Jeomorfoloji, geleneksel anlamda dünyanın ancak giderek artan sıklıkta olmak üzere yakın gezegenlerin yüzey formlarını inceleyen bilim dalı.
Jinekoloji, kadın hastalıklarını veya genel anlamda kadını inceleyen bilim dalı.
Judeoloji, Museviler üzerine araştırma yapan dal.

K

Kaliyoloji, kuşların yuvalarıyla ilgili çalışma alanı.
Kampanoloji, çan ve zil çalma sanatı ile ilgili çalışmalar.
Karakteroloji, karakter inceleyen çalışmalar.
Kardiyoloji, kalbi konu alan bilim dalı.
Karyoloji, hücre ile ilgili çalışmalar.
Karpoloji, tohum ve meyvelerin yapısı ile ilgili çalışmalar.
Kimatoloji, dalga ve dalga hareketleri araştırmaları.
Killoloji, insanların diğer insanları öldürmesini inceleyen çalışmalar. (Grossman teorisi)
Kinesiyoloji, insan anatomisi ile hareketleri inceleyen bilim dalı (tıbbın bir kolu).
Klimatoloji, iklim bilimi.
Koroloji, biyolojik veya diğer kavramların bulundukları yerlerle olan ilişkilerini inceler.
Kronoloji, çeşitli şeylerin zamanla olan ilişkisini veya zamanın kendisini araştıran bilim dalı.
Kodikoloji, kitap ve elyazması eserlerin hazırlanması ile ilgili çalışmalar (mürekkep, kağıt, parşömen, vs.).
Koleopteroloji, kınkanatlılarla ilgili çalışmalar.
Konkoloji, hayvan kabukları ve yumuşakçalarla ilgili çalışmalar.
Konyoloji, atmosferdeki tozu ve bu tozun bitki ve hayvanlar üzerindeki etkisini araştırır.
Kozmetoloji, kozmetik ve kullanımları ile ilgili alan.
Kozmoloji, evrenin kendisini veya bizlerin onun içindeki yerini araştıran bilim dalı.
Kranyoloji, kafatasının karakteristikleri ile ilgili çalışma alanı.
Krayoloji, çok düşük sıcaklıklarla ve ilgili alanlar üzerine yapılan çalışmalar.
Kremlinoloji, Sovyetler Birliği üzerine çalışmalar.
Kriminoloji, suç bilimi.
Kriptoloji, gizli iletilerin şifrelenmesi ve bu şifrelerin çözümlenmesi ile ilgili çalışmalar.
Kriptozooloji, efsanevi özellik taşıyan ya da taşımayan hayvanlar üzerine yapılan araştırmalar.
Ksiloloji, odun bilimi.

L

Laryngology, the study of the larynx, or voice box; a branch of medicine
Lepidopteroloji, the study of butterflies and moths
Lexicology, the study of the signification and application of words
Limnoloji, göl bilimi.
Litoloji, kayaç bilimi.
Ludoloji, video oyunlarını inceler.

M

Malakoloji, yumuşakçaları inceler.
Mammaloji, memeli hayvanları inceler.
Mereoloji, a branch of logic focusing on the study of part-whole relationships
Meteoroloji, the study of weather
Methodoloji, (properly) the study of methods
Metroloji, ölçüm bilimi.
Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceler.
Mikroloji, the science of preparing and handling microscopic objects for study.
Mineraloji, mineral bilimi.
Mixology, the study or skill of preparing mixed drinks.
Molinology, the study of windmills, watermills and animal engines.
Monadoloji, a book by Leibniz on the study of his theory of monads.
Morfoloji, the study of forms that is used in several other fields (biology, linguistics, astronomy, etc.)
Müzikoloji, müzik bilimi.
Mikoloji, mantarları inceler.
Miyoloji, kas bilimi.
Mirmekoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.
Mitoloji, efsane bilimi.

N

Nanotechnology, the study and design of machines at the molecular level
Neonatology, the study of diseases and the care of newborn infants; a branch of pediatrics/paediatrics
Nephology, the study of clouds
Nefroloji, the study of the kidneys and their diseases, a branch of medicine
Nöroloji, the study of nerves
Nöropataloji, the study of neural diseases
Nörofizyoloji, the study of the functions of the nervous system
Nosology, the study of diseases
Numerology, the study of numbers (often in a non-mathematical sense)

O

Oşinografi, okyanus bilimi.
Odonatoloji, yusufçukları ve kızböceklerini inceleyen bilim dalı.
Odontoloji, diş bilimi.
Odyoloji, işitme ile ilgilenen tıp dalı.
Oenoloji, şarap bilimi.
Oksoloji, insanın büyümesini inceleyen tıp dalı.
Onkoloji, kanseri inceleyen bilim dalı.
Oneiroloji, rüyaları inceleyen bilim dalı.
Ontoloji, varlık bilimi.
Ooloji, yumurtaları inceleyen bilim dalı.
Oftalmoloji, göz bilimi.
Organoloji, müzikal enstrümanları (sadece organ adı verilen klavyeleri değil) inceleyen bilim dalı; alternatif olarak anatomik organları inceleyen bilim dalı.
Ornitoloji, kuşları inceleyen bilim dalı.
Orthopteroloji, çekirge ve cırcırböceklerini inceleyen bilim dalı.
Oroloji, dağlar ve dağların haritalanması alanında çalışan bilim dalı.
Osteoloji, kemik bilimi.
Otolaringoloji, kulak ve boğaz ile ilgilenen tıp dalı.
Otoloji, kulak bilimi.
Ototrinolaringoloji, kulak - burun - boğaz (KBB) ile ilgilenen tıp dalı.

P

Paleontoloji, fosil bilimi.
Paleoantropoloji, the study of ancient humans and human origin
Paleoklimatoloji, the study of climate prior to the widespread availability of records of temperature, precipitation, and other instrumental data
Paleoekoloji, the study of past environments using the fossils of plants and animals
Palinoloji, Polenleri inceler.
Parapsychology, the study of paranormal or psychic phenomenon that defy conventional scientific explanations
Parasitoloji, parazitleri inceler.
Patoloji, hastalıkları inceler.
Pedoloji (toprak), toprak bilimi.
Pedoloji (çocuk)
Penology, the study of prison management and criminal rehabilitation.
Personology, a variant of physiognomy
Petroloji, the study of rocks
Planetology, the study of planets and solar systems
Planktology, the study of plankton
Pnömoloji, a synonym of Pulmonology
Pomoloji, the scientific study and cultivation of fruits
Posology, see dosology
Primatoloji, the study of primates
Psychobiology, the study and psychology of organisms with regard to their functions and structures
Psikoloji, the study of mental processes in humans
Psychopharmacology, the study of psychotropic or psychiatric drugs
Psikofizyoloji, the study of the physiological bases of psychological processes

R

Radyoloji, genellikle iyonizasyon radyasyon ile uğraşan ışın bilimi
Refleksoloji, refleks ve refleks cevabını araştıran bilim.
Reoloji, akış bilimi.
Romatoloji, romatizmal hastalıkları inceleyen bilim.
Rinoloji, burun ve hastalıklarını inceleyen bilim.

[sessiz_fırtına]

S

Sarcology, a subsection of anatomy that studies the soft parts. It includes myology, angiology, neurology, and splanchnology
Scatology, the study of feces
Sedimentoloji, a branch of geology that studies sediments.
Sismoloji, deprem bilimi.
Selenoloji, ay ile ilgilenen bilim dalı.
Semiology the study of signs
Serology, the study of blood serum
Serpentology, the study of snakes
Seksoloji, the study of sex
Sinology, the study of China
Sitiology, dietetics, the study of diet. Also, a treatise on diet. Also spelled "sitology"
Sosyoloji, toplum bilimi.
Sosyobiyoloji, evrimin hayvan davranışları üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
Somnology, the study of sleep, also: hypnology
Soteriology the study of the doctrine of salvation, especially as related to Christianity
Sovyetoloji, komünist Sovyetler Birliği'ni inceleyen bilim dalı.
Speleology, the study or exploration of caves
Splanchnology, the study of the viscera.
Sporalogy, a parody of astrology
Stemmatology, from dictionary.com: the humanistic discipline that attempts to reconstruct the transmission of a text (especially a text in manuscript form) on the basis of relations between the various surviving manuscripts (sometimes using cladisitc analysis)[2]
Stomatology, study of the mouth and its diseases
Symbology, the study and interpretation of symbols, or a set of symbols. Also used for types of barcodes
Symptomatology, the study of symptoms
Synecology, the study of the ecological interrelationships among communities of organisms

T

Technology, the study of the practical arts (but see above)
Teleology, the study of ends or final causes
Teratology, the study of wonders, or monsters
Thanatology, the study of physical, psychological and social problems associated with dying.
Theriology, the study of mammals (also, but less used: mammalogy)
Thermology, the study of heat.
Theology, the study of God
Thremmatology, the study of breeding domestic plants and animals
Tidology, the study of tides.
Tocology, the study of childbirth, sometimes spelled "tokology".
Tonology, the study of intonation in speech
Topology, the mathematical study of closeness and connectedness
Toxicology, the study of poisons
Traumatology, the study of wounds and injuries caused by accidents or assaults and their surgical treatment and repair; a branch of medicine
Traumatopsychology, the study of psychological traumas
Tribology, the study of friction and lubrication
Trichology, the study of hair and scalp
Trichopterology, the study of caddis flies
Typology, the study of classification

U

Üroloji, ürogenital sistemi inceleyen ve hastalıklarının tedavisi için çalışan bilim dalı.
Ufoloji, Tanımlanamayan Uçan Nesne (UFO) olgusunu inceleyen bilim dalı.

V

Vaccinology, the study of vaccines
Venereoloji, Ccnsel hastalıkları inceler.
Vermeology, the study of worms. See helminthology.
Veksilloloji, bayrak bilimi.
Victimology, the study of victims of crime, often applied to characterizing the criminal
Viroloji, virüsleri inceler.
Volkanoloji, yanardağları inceler.

X

Xenobiology, the study of non-terrestrial life

Z

Zooarchaeology, the study and analysis of animal remains at archaeological sites to reconstruct relationships between people, animals, and their environment (also see Archaeozoology)
Zooloji, hayvanları inceleyen bilim dalı.
Zymoloji, fermantasyon bilimi.



Kaynak: Vikipedi